TY - JOUR ID - 253987 TI - نخستین نگارگر، نخستین امضاء (رقم) بررسی امضاء (رقم) در نگاره‌های ایرانی، پیش از ظهور جنید سلطانی JO - رهپویه هنرهای تجسمی JA - RA LA - fa SN - 2980-9983 AU - رئیسی, ایمان AU - شعیری, حمید رضا AU - حسنوند, محمدکاظم AD - 1دانشجوی دکتری هنراسلامی، گروه هنر اسلامی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. AD - استاد  گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. AD - دانشیار  گروه نقاشی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 5 IS - 2 SP - 109 EP - 120 KW - نگارگری ایران KW - مکتب بغداد جلایری KW - مکتب سلجوقی KW - جنید سلطانی KW - عبدالمؤمن بن محمدالنقاش الخویی KW - امضاء (رقم) DO - 10.22034/ra.2022.545761.1152 N2 - یکی از موضوعات چالش‌برانگیز در نگارگری ایرانی آن است که کدام نگارگر برای نخستین بار، و در چه زمانی، اثرش را امضاء زده است. پژوهشگران بسیاری معتقدند که جنید بغدادی، نخستین نگارگری‌ست که با لقب سلطانی،-لقبی که سلطان‌احمد جلایر به او اعطا کرده بود-؛ اثرش را در خمسه خواجوی کرمانی (798 ه.ق) امضاء نمود. این ادعا از زمان نگارش نخستین تاریخ‌نگاریها درباره‌ی نقاشی ایرانی، از شروع قرن بیستم تاکنون، در متون مختلف تکرار شده است. در این مقاله، با رویکردی انتقادی، ضمن نقد منابع، نگاره‌های دارای امضاء به ترتیب زمانی، معرفی و بررسی خواهند شد. بررسی هشت نگاره‌ی این مقاله نشان می‌دهد، در دوره جلایری- پیش از دوره‌ی سلطان‌احمد جلایر (784-813 ه.ق)- و دوره‌ی سلجوقی نگاره‌های متعددی با امضاء نگارگران مصور شده‌ است. این نگاره‌ها در فاصله‌ی زمانی نیمه دوم قرن هفتم تا سال 798 ه.ق تولید شده‌اند. طبق نتیجه پژوهش، قدیمی‌ترین نگاره‌ی دارای امضاء به عبدالمؤمن بن محمدالنقاش الخویی تعلّق دارد که در کتاب ورقه و گلشاه، با خط نسخ و به رنگ سفید امضاء شده است. جهت رسیدن به هدف مقاله از منابع کتابخانه‌ای استفاده شده است. نگاره‌ها نیز از سایت کتابخانه‌های بریتانیا، برلین، و استانبول دریافت گردیده‌اند. روش پژوهش نیز به صورت تاریخی، توصیفی-تحلیلی و انتقادی می‌باشد. UR - https://rahpooye.soore.ac.ir/article_253987.html L1 - https://rahpooye.soore.ac.ir/article_253987_b6456189dce614e8519ce55b511123fa.pdf ER -