TY - JOUR ID - 241862 TI - بازشناسی شمایل رستم در شش نگاره از شاهنامه عمادالکتاب در سنجة تطبیق نشانه های تصویری(نوع مقاله:پژوهشی) JO - رهپویه هنرهای تجسمی JA - RA LA - fa SN - 2980-9983 AU - مافی تبار, آمنه AD - استادیار، عضو هیأت علمى گروه طراحى پارچه و لباس، دانشکده هنرهاى کاربردى، دانشگاه هنر، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 3 IS - 4 SP - 63 EP - 73 KW - قاجار KW - نگارگری KW - نشانه تصویری KW - شاهنامه عمادالکتاب KW - رستم DO - 10.22034/ra.2021.241862 N2 - در تصویرگری ادبیات، نشانه های تجسمی از دو حیث به آن راه می  جویند: بخشی وام دار متن ادبی هستند درحالیکه برخی دیگر صرفاً از سنت های فرهنگی پیشین یا خلاقیت هنرمندانه مایه گرفته  اند یعنی بنیان آنها در منبع مکتوب قابل بازیابی نیست. شاهنامه فردوسی و خاصه داستان های رستم که در گذر زمان، بسیار دستمایة نگارگران قرار گرفته، مصداق مناسبی برای مطالعة کارکرد نشانگان تصویری است. در مقاله حاضر پرسش این است: در شش نگاره قاجاری از شاهنامه عمادالکتاب، کدام طیف از نشانه های تصویری در بازشناسی نقش رستم تأثیر بیشتری دارند؟ فرضیه آنکه احتمال می  رود نشانه های تصویری برآمده از متن ادبی، تمییزپذیری وی را بیشتر تسهیل کرده اند. هدف آن است که اثربخشی نشانه های تصویری درشمایل شناسی به تصریح درآید و درعین حال شاهنامه مهجور عمادالکتاب مصداق سخن باشد. نتیجه مطالعه به شیوه تطبیقی و با هدف پیگیری پژوهش های تاریخی؛ نشان می دهد کلاهخود دوشاخ دیوسر، چهره میانسال، ریش دوفاق بلند و ببربیان؛ از مؤثرترین نشانه های تصویری در بازشناسی شمایل رستم در نسخه عمادالکتاب است؛ به طوریکه فقدان آن، در شناسایی وی تردید ایجاد می کند. با این حساب، برخلاف فرضیه نخست، مهم ترین نشانگان تصویری مؤثر در این بازشناسی، در متن ادبی مورد اشاره قرار نگرفته  اند اما چون در نگارگری شاهنامه تکرار داشته اند به اصلی ترین نمادینه های رستم بدل شده اند. UR - https://rahpooye.soore.ac.ir/article_241862.html L1 - https://rahpooye.soore.ac.ir/article_241862_4ca31b4782659efcd5292214d6e5d02c.pdf ER -