%0 Journal Article %T شمایل شناسی نگاره براق در نقش مایه های دوران اسلامی ایران %J رهپویه هنرهای تجسمی %I دانشگاه سوره %Z 2980-9983 %A شاه بیگی, هنگامه %A خسروی بیژائم, فرهاد %D 2021 %\ 06/22/2021 %V 4 %N 2 %P 47-58 %! شمایل شناسی نگاره براق در نقش مایه های دوران اسلامی ایران %K شمایل شناسی %K آیکونولوژی %K آیکونوگرافی %K نگارگری ایران %K نگاره براق %R 10.22034/ra.2021.244947 %X امروزه شناخت بیشتر و بهتر هنرهای سنتی ایران مستلزم بهره‌گیری از رویکردهای نوین در حوزه مطالعات عالی هنر است. شمایل شناسی یا آیکونولوژی، رویکردی است که آثار هنری را با در نظر گرفتن زمینه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هر دوره تحلیل می کند. در این شیوه، هنر به عنوان سندی از یک دوره تاریخی معرفی شده و در نهایت دستیابی به محتوای معنایی اثر ممکن می‌شود. در این پژوهش، نگاره براق، با بهره گیری از مطالعات شمایل شناسی به هدف شناسایی زمینه های شکل‌گیری و لایه های درونی این نقشمایه و دستیابی به الگوی تصویری رایج آن، مورد مطالعه قرار گرفته است. پرسش های پژوهش بدین قرار است: ریشه فرمی این شمایل به کجا باز می‌گردد؟ بار معنایی لایه های درونی این نقش مایه چیست و عوامل موثر بر شکل گیری آن کدامند؟ گردآوری مطالب به روش کتابخانه‌ای صورت پذیرفته است. پس از جمع آوری 26 نمونه تصویری به روش نمونه‌گیری در دسترس؛ به توصیف، تجزیه، تحلیل و ریشه یابی تصاویر پرداخته شده و با رسیدن به الگوی تصویری نگاره، تحلیل نهایی انجام شده است. در این پژوهش، به واسطه تطبیق نتایج حاصل از مطالعه بصری با روایات ادبی و دینی و دیگر علوم، این نتیجه حاصل می‌شود که ریشه فرمی و معنایی نگاره براق به هزاره های قبل از میلاد باز می‌گردد و تاکنون ادامه یافته است. گرچه این نگاره در هر دوره، با در نظر گرفتن شرایط اجتماعی و دانش عمومی، با اندک تفاوت ظاهری مواجه شده، ولی تا به امروز از معنای نمادین آن چیزی کاسته نشده و احتمال این می‌رود که هدف هنرمند از تلفیق علم، هنر و دین، تأکید هر چه بیشتر بر معنای خدای گونه، روحانی و مذهبی براق بوده است تا در باور عموم، مرکبی متناسب با منزلت نبی اکرم(ص)، ترسیم و معرفی کرده باشد. %U https://rahpooye.soore.ac.ir/article_244947_366ad15cde7d1f4681329b104fdccd23.pdf